Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Goleniowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 marca 2016 r.

Sąd Okręgowy w Szczecinie w IV Wydziale Karnym Odwoławczym
w składzie:

Przewodnicząca: SSO Agnieszka Bobrowska

Sędziowie: SO Tomasz Karwacki (ref.)

SO Andrzej Trzeciak

Protokolant: Kamila Michalak

przy udziale Prokuratora Prok. Okr. Katarzyny Okomskiej-Misiuny

po rozpoznaniu w dniu 24 marca 2016 r.

sprawy M. H. (1)

oskarżonego z art. 222 § 1 kk w zb. z art. 226 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk i innych

na skutek apelacji wniesionych przez oskarżonego i jego obrońcę

od wyroku Sądu Rejonowego w Goleniowie

z dnia 13 maja 2015 r. sygn. II K 38/15

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że w opisach czynów przypisanych oskarżonemu w pkt. II jego części dyspozytywnej wskazuje, iż był on uprzednio skazany wyrokiem Sądu Rejonowego Szczecin-Prawobrzeże
i Zachód w S. z dnia 15 marca 2012 r.,

II.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy,

III.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. C. kwotę 619,92 (sześciuset dziewiętnastu i 92/100) złotych, w tym 115,92 (sto piętnaście i 92/100) złotych podatku VAT, tytułem kosztów nieopłaconej obrony udzielonej oskarżonemu z urzędu przed Sądem Okręgowym jako drugą instancją,

IV.  zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

SSO Tomasz Karwacki SSO Agnieszka Bobrowska SSO Andrzej Trzeciak

Sygn. akt IV Ka 1041/15

UZASADNIENIE

M. H. (1) został oskarżony o to, że:

1. w dniu 14 maja 2014 roku w Zakładzie Karnym w G. znieważył funkcjonariusza Służby Więziennej M. Z. oraz naruszył jego nietykalność cielesną podczas i w związku z wykonywaniem przez niego obowiązków służbowych w ten sposób, że wyzywał go słowami wulgarnymi i obraźliwymi oraz opluł,

to jest o popełnienie czynu z art. 222 § 1 kk w zb. z art. 226 § 1 kk w zw. z art 11 § 2 kk,

2. w dniu 15 maja 2014 r. w Zakładzie Karnym w G. znieważył funkcjonariusza Służby Więziennej M. Z. oraz naruszył jego nietykalność cielesną podczas i w związku z wykonywaniem przez niego obowiązków służbowych wyzywając go słowami wulgarnymi i obraźliwymi i opluwając go oraz groził mu pozbawieniem życie przy czym groźby te wzbudziły u pokrzywdzonego uzasadnioną obawę że zostaną spełnione zaś czynu tego dopuścił się będąc uprzednio skazanym wyrokiem Sądu Rejonowego wS.V K 344/11 z dnia 15 marca 2013r. za czyny art. 190 § kk w zw. z art. 64 § 1 kk na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności którą odbywał w okresie od 17 września 2012 r. do 17 marca 2013 r.,

to jest o popełnienie czynu z art. 222 § 1 kk w zb. z art 226 § 1 kk w zb. z art. 190 § 1 kk w zw. z art 11 § 2 kk w zw. z art. 64 § 1 kk,

3. w dniu 24 września 2014 r. w Zakładzie Karnym w G. znieważył funkcjonariusza Służby Więziennej M. Z. oraz naruszył jego nietykalność cielesną podczas i w związku z wykonywaniem przez niego obowiązków służbowych wyzywając go słowami wulgarnymi i obraźliwymi i opluwając go oraz groził mu zgwałceniem i naruszeniem nietykalności cielesnej przy czym groźby te wzbudziły u pokrzywdzonego uzasadnioną obawę że zostaną spełnione zaś czynu tego dopuścił się będąc uprzednio skazanym wyrokiem Sądu Rejonowego w S. V K 344/11 z dnia 15 marca 2013 r, za czyny art. 190 § kk w zw. z art. 64 § 1 kk na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności którą odbywał w okresie od 17 września 2012 r. do 17 marca 2013 r.,

to jest o popełnienie czynu z art. 222 § 1 kk w zb. z art. 226 § 1 kk w zb. z art. 190 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 64 § 1 kk,

4. w dniu 8 października 2014 r. w Zakładzie Karnym w G. znieważył funkcjonariusza Służby Więziennej M. Z. oraz naruszył jego nietykalność cielesną podczas i w związku z wykonywaniem przez niego obowiązków służbowych w ten sposób, że wyzywał go słowami wulgarnymi i obraźliwymi oraz opluł,

to jest o popełnienie czynu z art. 222 § 1 kk w zb. z art. 226 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk.

Sąd Rejonowy w Goleniowie wyrokiem z dnia 13 maja 2015 r., wydanym w sprawie o sygn. akt II K 38/15:

I. uznał oskarżonego M. H. (1) za winnego dokonania zarzucanych mu czynów opisanych w punktach 1 i 4 przy czym ustalił, że oskarżony dopuścił się tych czynów w podobny sposób, w krótkich odstępach czasu, zanim zapadł pierwszy wyrok co do któregokolwiek z nich, tj. w warunkach ciągu przestępstw opisanego w art. 91 § 1 kk i za te czyny na podstawie art. 222 § 1 kk w zw. z art. 11 § 3 kk i w zw. z art. 91 § 1 kk wymierzył mu karę 5 miesięcy pozbawienia wolności;

II. uznał oskarżonego M. H. (1) za winnego dokonania zarzucanych mu czynów opisanych w punktach 2 i 3 przy czym ustalił, że oskarżony dopuścił się tych czynów w podobny sposób, w krótkich odstępach czasu, zanim zapadł pierwszy wyrok co do któregokolwiek z nich, tj. w warunkach ciągu przestępstw opisanego w art. 91 § 1 kk i za to na podstawie art. 222 § 1 kk w zw. z art. 11 § 3 kk w zw. z art. 91 §1 kk wymierzył mu karę 8 miesięcy pozbawienia wolności;

III. na podstawie art. 91 § 2 kk połączył orzeczone wobec oskarżonego w punktach I i II kary pozbawienia wolności i wymierzył oskarżonemu M. H. (2) karę łączną 11 miesięcy pozbawienia wolności;

IV. zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. C. kwotę 516, 60 złotych wraz z podatkiem VAT tytułem wynagrodzenia za nieopłaconą pomoc prawną udzieloną oskarżonemu M. H. (1) z urzędu;

V. na podstawie art. 624 § 1 kpk oraz art. 17 ust 1 ustawy z dnia 23.06.1973r. o opłatach w sprawach karnych zwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych w tym od opłaty.

Apelację od powyższego wyroku wniósł zarówno oskarżony osobiście, jak i jego obrońca.

Oskarżony M. H. (1) w opisowo sporządzonym środku odwoławczym nie zgodził się z rozstrzygnięciem zawartym w orzeczonym wobec niego wyrokiem i wniósł o uniewinnienie go od zarzuconych mu czynów. W kolejnych pismach uzupełniających (k. 239, k. 272, k. 274, k. 301) oskarżony podniósł, że zaskarżonym wyrokiem został skazany na 29 miesięcy, co jest nie do zaakceptowania. Kwestionując swoją winę i sprawstwo wskazał, że nigdy nie był w Zakładzie Karnym w N. jako pozbawiony wolności czy tymczasowo aresztowany. W dalszej części podkreślił, że w swojej długoletniej izolacji nigdy nie korzystał z aktu pojednania z art. 60 § 2 kpk, art. 335 § 1 kpk, art. 387 § 1 kpk, czynnego żalu z art. 23 kk, statusu świadka koronnego i nigdy nie współpracował z policją, CBŚ, czy organami wymiaru sprawiedliwości. Wyraził niechęć do wszelkich form współdziałania z organami ściągania. Podniósł nadto, że został pomówiony o zachowania, których się nie dopuścił, nigdy nie złożył żadnych zeznań, nie spisywał nazwisk, imion, pseudonimów, telefonów, adresów, nie wskazywał nikogo na zdjęciach, nigdy nie nawiązał współpracy z policją i nie przyjął żadnej propozycji.

W konsekwencji oskarżony w treści swojej apelacji jak i w pismach uzupełniających wskazał, że nie akceptuje wydanego w sprawie wyroku i że jest osobą niewinną.

Obrońca oskarżonego powyższy wyrok zaskarżył w całości, zarzucając mu błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mający wpływ na treść zaskarżonego wyroku poprzez:

- uznanie, iż oskarżony dopuścił się popełnienia zarzucanych mu czynów w sytuacji, kiedy istnieją poważne wątpliwości w tym zakresie, spowodowane okolicznością, iż oskarżony nie pozostaje w dobrych stosunkach z funkcjonariuszami Zakładu Karnego,

- uznanie, iż w okolicznościach sprawy po stronie pokrzywdzonego istniała uzasadniona obawa spełniania gróźb, w sytuacji, kiedy pokrzywdzony wykonuje pracę na oddziale dla niebezpiecznych i zna specyfikę tamtejszego środowiska i zachowań osadzonych.

Obrońca oskarżonego wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego M. H. (1) od popełnienia zarzucanych mu czynów i zasądzenie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu.

W toku rozprawy apelacyjnej ujawniono aktualne dane o karalności oskarżonego, uzupełniającą opinię sądowo-psychiatryczną oraz wyrok łączny z dnia 13 czerwca 2014 r dotyczący osoby oskarżonego M. H. (3).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Obie wywiedzione w sprawie apelacje okazały się niezasadne i jako takie nie mogły doprowadzić do uniewinnienia oskarżonego M. H. (1) od zarzuconych mu czynów. Jednak wskutek przeprowadzenia kontroli instancyjnej koniecznym okazała się niewielka korekta zaskarżonego wyroku w zakresie poprawnego wskazania uprzedniego skazania oskarżonego konstruującego co czynów opisanych w pkt. 2 i 3 części opisowej wyroku odpowiedzialność oskarżonego M. H. (1) w warunkach recydywy.

Na wstępie wskazać należy, iż Sąd I instancji zgromadzony w sprawie materiał dowodowy poddał rzetelnej ocenie, wyprowadzając z niego trafne konkluzje. Tok rozumowania i sposób wnioskowania Sądu Rejonowego przedstawiony w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku jest prawidłowy pod względem logicznym i zgodny ze wskazaniami wiedzy oraz doświadczenia życiowego. Sąd odwoławczy nie doszukał się najmniejszych podstaw do odmiennej od dokonanej przez Sąd meriti oceny dowodów, ani też do zakwestionowania trafności jego ustaleń faktycznych.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do apelacji oskarżonego i podniesionych w niej twierdzeń wskazać należy, że wywiedziony przez oskarżonego środek odwoławczy nie zawiera w gruncie rzeczy żadnych konkretnych zarzutów co do procedowania Sądu I instancji. Kwestionując swoją winę i sprawstwo w zakresie zarzuconych mu czynów oskarżony nie wskazał w istocie na jakiekolwiek uchybienia po stronie Sądu orzekającego, które miałyby wpływ na treść zaskarżonego wyroku, ograniczając się do wyrażenia dezaprobaty dla takiego rozstrzygnięcia. Apelacyjne dywagacje oskarżonego nie zasługiwały na uwzględnienie, bowiem w dużej mierze nie dotyczyły nawet meritum sprawy. Skarżący skupił się bowiem głównie na wyrażeniu krytycznego stosunku do jakiejkolwiek formy współpracy z policją, funkcjonariuszami aresztu śledczego, sądami, powtarzając wielokrotnie i to w treści każdego kolejnego pisma uzupełniającego tożsame twierdzenia, jakoby nigdy nie kooperował z organami ścigania, czy wymiaru sprawiedliwości. W związku z tym, zawarte w pismach oskarżonego powielane twierdzenia, oderwane całkowicie od przedmiotu zainteresowania procedującego Sądu, podkreślające jego bierność we współpracy z organami ścigania czy wymiaru sprawiedliwości i niekorzystania z poszczególnych instytucji prawa karnego związanych np. z dobrowolnym poddaniem się karze, występowaniem w sprawie w charakterze świadka koronnego, nie mogły mieć żadnego znaczenia dla rozpoznawanej sprawy. To, że oskarżony nie zeznawał na niekorzyść innych osób i z wyraźną niechęcią odnosi się do wszystkich dobrodziejstw procesowych nie miało jakiegokolwiek wpływu na ocenę jego wyjaśnień, czy postawy procesowej w kontekście inkryminowanych zdarzeń.

Odnosząc się do poszczególnych twierdzeń oskarżonego wskazać należy, że nieprawdą jest, jakoby oskarżony został skazany na karę 29 miesięcy pozbawienia wolności. Takiemu twierdzeniu przeczy treść zaskarżonego wyroku, z którego jasno wynika, iż orzeczona wobec M. H. (1) kara łączna pozbawienia wolności została wymierzona na poziomie 11 miesięcy.

W nawiązaniu do twierdzenia oskarżonego, jakoby nigdy nie był osadzony w Zakładzie Karnym w N. wskazać należy, że wskazanie na wstępie uzasadnienia zaskarżonego wyroku Zakładu Karnego w N. stanowi jedynie oczywistą omyłkę pisarką, co wynika z dalszej części uzasadnienia i ustalenia, że miejscem poszczególnych zdarzeń z udziałem oskarżonego M. H. (1) będących przedmiotem badania procedującego Sądu był Zakład Karny w G..

Przechodząc do apelacji obrońcy oskarżonego stwierdzić należy, iż przedmiotowy środek odwoławczy sprowadza się w istocie do zakwestionowania prawidłowości ustaleń faktycznych, będących podstawą zaskarżonego orzeczenia. Dokonana w ramach kontroli instancyjnej analiza toku procedowania Sądu meriti w powiązaniu z lekturą pisemnych motywów zaskarżonego wyroku wykazuje, że Sąd Rejonowy wskutek przeprowadzenia postępowania zgodnie z obowiązującymi przepisami, zgromadził obszerny i kompletny materiał dowodowy, a zebrane dowody ocenił bez przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów określonej dyspozycją art. 7 kpk.

Dokonując rekonstrukcji stanu faktycznego trafnie Sąd Rejonowy oparł się przede wszystkim na zeznaniach pokrzywdzonego M. Z. oraz innych funkcjonariuszy służby więziennej, którzy byli bezpośrednimi świadkami poszczególnych przestępczych zachowań oskarżonego, tj. B. W., D. P., N. K. i J. K. oraz na dowodach z dokumentów sporządzonych bezpośrednio po poszczególnych zdarzeniach, a które w swej treści dotyczą przedmiotu niniejszego postępowania. I chociaż pokrzywdzony nie pamiętał szczegółów inkryminowanych incydentów z udziałem M. H. (1), co z uwagi na wielość podobnych zachowań oskarżonego wobec pokrzywdzonego jest całkowicie zrozumiałe, to jednak po odczytaniu jego zeznań złożonych na etapie postępowania przygotowawczego, M. Z. potwierdził opisany w zarzutach przebieg poszczególnych zdarzeń. Sąd I instancji słusznie nie znalazł podstaw do odmowy wiarygodności zeznaniom pokrzywdzonego, którego wypowiedzi i zachowanie na sali rozpraw nie wskazywały również na to, jak sugeruje w treści jednego z pism oskarżony, jakoby miał on problemy z postrzeganiem rzeczywistości. Stwierdzić przy tym należy, iż prawidłowym było czynienie przez Sąd Rejonowy ustaleń faktycznych w oparciu o zeznania świadków, którzy w sposób bardziej szczegółowy opisywali zachowania oskarżonego, niżli czynił to pokrzywdzony. Wynika to z tego, iż ich postrzeganie dotyczyło pojedynczych zdarzeń, a nie powtarzających się jak to miało miejsce w przypadku pokrzywdzonego.

Lektura zeznań przesłuchanych w sprawie osób, czy to pokrzywdzonego, czy świadków wykazuje, że ich relacje procesowe były spójne, logiczne, konsekwentne, wzajemnie ze sobą korespondujące i mające odzwierciedlenie w dokumentacji, która była sporządzana na bieżąco, a więc zaraz po konkretnych zdarzeniach (wnioski o wymierzenie kary dyscyplinarnej). W takim stanie rzeczy słusznie Sąd Rejonowy nie znalazł podstaw, by odmówić im wiary, co do nagannych zachowań oskarżonego. Nie sposób też uznać, że wymienione osoby składały zeznania o określonej treści w celu pomówienia M. H. (1), jak próbował przekonywać w treści jednego z pism oskarżony. Zwrócić bowiem należy uwagę na to, że świadkowie podkreślali zgodnie, że nie mają żadnego osobistego konfliktu czy zatargu z oskarżonym, który często i bez wyraźnego powodu zachowuje się w podobny sposób.

Dokonanych, na podstawie prawidłowej oceny zgromadzonych w sprawie dowodów, ustaleń faktycznych nie zdołały też podważyć odmienne twierdzenia obrońcy w kwestii dotyczącej ustalenia, że pokrzywdzony obawiał się spełniania wypowiedzianych pod jego adresem gróźb. W tym zakresie skarżący wyraził jedynie swojego własne wątpliwości co do zaistnienia znamienia przestępstwa z art. 190 § 1 kk w postaci uzasadnionej obawy spełnienia gróźb. O zasadności tego zarzutu nie przekonały twierdzenia obrońcy, który powołał się na zeznania świadka D. P., wypowiadającego się na temat postury, budowy ciała oskarżonego oraz pokrzywdzonego i wyrażającego jedynie swoje przypuszczenia, co do braku lęku po stronie M. Z.. To, że pokrzywdzony jest funkcjonariuszem służby więziennej i do tego wykonuje swoje obowiązki pracownicze na oddziale dla osadzonych stwarzających poważne zagrożenie społeczne albo poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa aresztu, nie może przesądzać o tym, że M. Z. nie mógł obawiać się spełnienia gróźb, które wypowiedział oskarżony. Nie dostrzega też obrońca, iż oskarżony stanowczymi, dobitnymi słowami miał mu zagrozić pozbawieniem życia, przy czym nie natychmiast, lecz dopiero po odzyskaniu wolności, a więc w istocie wówczas, gdy będzie miał ku temu realną możliwość. Tego rodzaju obawa wedle zasad logiki oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego była zaś jak najbardziej uzasadniona subiektywnie i obiektywnie nawet w przypadku funkcjonariusza służby więziennej, któremu – jak każdemu człowiekowi, niezależnie od wykonywanego zawodu – towarzyszą różne stany emocjonalne, tj. strach, lęk i obawa przed różnymi zagrożeniami. Dodatkowo w tym kontekście należy dostrzegać, iż owa postura, rodzaj wykonywanej pracy, przebywanie w towarzystwie innych osób, nie uchroniły pokrzywdzonego przed nagannymi, i wielokrotnymi, zachowaniami ze strony oskarżonego.

W związku z powyższym wskazać należy, że również obrońca oskarżonego nie zdołał podważyć w żadnej mierze prawidłowości ustaleń Sądu Rejonowego, co do poszczególnych, bezprawnych zachowań oskarżonego. W efekcie stwierdzić trzeba, że Sąd I instancji słusznie uznał, iż oskarżony M. H. (1) dopuścił się zarzucanych mu czynów.

Z uwagi na zakres i kierunek wywiedzionych środków odwoławczych kontroli instancyjnej poddano również orzeczenie o karze. W ocenie Sądu odwoławczego wymierzone oskarżonemu przez Sąd I instancji kary jednostkowe w żadnym razie nie noszą znamion kar niewspółmiernie rażąco surowych. Ich rodzaj, jak i wysokość, nie przekraczają stopnia winy oskarżonego oraz przystają do stopnia społecznej szkodliwości przypisanych mu czynów. Także postawa oskarżonego M. H. (1) w toku postępowania, a nadto jego dotychczasowy tryb życia, w tym wielokrotna karalność, znalazły właściwe odzwierciedlenie w rozmiarze orzeczonych kar jednostkowych. Natomiast wymierzona oskarżonemu kara łączna należycie oddaje relacje przedmiotowo - podmiotowe zachodzące pomiędzy zbiegającymi się przestępstwami.

Abstrahując od powyższego, zaskarżony wyrok wymagał niewielkiej modyfikacji. Niewątpliwie, jak wynika z treści opisów poszczególnych przestępstw wskazanych w pkt. 2 i 3 części opisowej wyroku, oskarżony dopuścił się tych czynów w warunkach recydywy, a więc będąc uprzednio skazanym za przestępstwo podobne, czemu należało dać wyraz również w treści dyspozytywnej zaskarżonego wyroku poprzez poprawne wskazanie uprzedniego wyroku skazującego.

Mając powyższe na uwadze, Sąd II instancji dokonał korekty zaskarżonego orzeczenia w opisach czynów przypisanych oskarżonemu w pkt. II jego części dyspozytywnej i wskazał, iż był on uprzednio skazany wyrokiem Sądu Rejonowego Szczecin - Prawobrzeże i Zachód w S. z dnia 15 marca 2012 r. W pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymał w mocy. Podstawę prawną takiego rozstrzygnięcia stanowił przepis art. 437 § 1 i 2 kpk.

Sąd Okręgowy, na podstawie § 14 ust. 2 pkt 4 i § 2 ust. 3 oraz § 16 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2013, poz. 461 ze zm.) w zw. z § 22 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. z 2015, poz. 1801), zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. C. kwotę 619,92 zł brutto z tytułu nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

Mając na uwadze sytuację materialną oskarżonego oraz fakt odbywania przez niego kary pozbawienia wolności Sąd Okręgowy na podstawie art. 624 § 1 kpk w zw. z art. 634 kpk zwolnił oskarżonego M. H. (1) od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa wydatków za postępowanie odwoławcze.

SSO Tomasz Karwacki SSO Agnieszka Bobrowska SSO Andrzej Trzeciak