Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Goleniowie

POSTANOWIENIE

G., dnia 22 maja 2024 r.

Sąd Rejonowy w Goleniowie I Wydział Cywilny

w następującym składzie:

Przewodniczący SSR Aneta Iglewska-Wilczyńska

Protokolant Kinga Król

po rozpoznaniu w dniu 15 maja 2024 r. na rozprawie

sprawy z wniosku S. R.

przy udziale Gmina G.

o zasiedzenie nieruchomości

I.  oddala wniosek;

II.  przyznaje ze Skarbu Państwa na rzecz pełnomocnika z urzędu r. pr. J. G. kwotę 1800 zł (tysiąc osiemset złotych) tytułem wynagrodzenia za pomoc prawna udzieloną wnioskodawcy z urzędu;

III.  ustala, że koszty postępowania strony ponoszą we własnym zakresie.

Sygnatura akt I Ns 492/23

POSTANOWIENIE

G., dnia 31 maja 2024 r.

Sąd Rejonowy w Goleniowie I Wydział Cywilny:

PrzewodniczącySSR Aneta Iglewska-Wilczyńska

po rozpoznaniu w dniu 31 maja 2024 r.

na posiedzeniu niejawnym sprawy z wniosku S. R.

przy udziale Gmina G.

o zasiedzenie nieruchomości

postanawia:

uchylić punkt II postanowienia z 22 maja 2024 r. (w przedmiocie przyznania wynagrodzenia ze SP) i w konsekwencji zmienić numerację i dotychczasowy punkt III oznaczyć numerem II.

Sygnatura akt I Ns 492/23

UZASADNIENIE

Wnioskodawca S. R. wniósł o stwierdzenie, że nabył przez zasiedzenie własność pokoju położonego w budynku przy ul. (...) w G. (k. 3-4, sprecyzowanie stanowiska k. 42-45). W piśmie z 07.05.2024 r. pełnomocnik wnioskodawcy wniósł o zasiedzenie udziału w nieruchomości położonej przy ul. (...).

G. G. wniosła o oddalenie wniosku (k. 16-17).

Wskazanie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia, obejmującej ustalenie faktów, które sąd uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej:

Poprzednicy prawni wnioskodawcy E. i J. weszli w posiadanie lokalu mieszkalnego składającego się przedpokoju, kuchni, łazienki i z dwóch pokoi przejściowych na początku 1961 r., kiedy spaliło się ich mieszkanie w K.. Od samego początku mieszkanie składało się z dwóch pokoi i nikt tego nie kwestionował. S. R. jest właścicielem udziału w nieruchomości położonej przy ul. (...). Po śmierci rodziców sam zajmuje lokal mieszkalny składający się z przedpokoju, kuchni, łazienki i dwóch pokoi. Pokoje są przechodnie, pomiędzy nimi znajduje się stara futryna. Z drugiego pokoju nie ma przejścia do innych pomieszczeń na ścianach nie ma śladów żeby takie przejście wcześniej było. Wnioskodawca mieszkanie przejął po rodzicach E. zmarłej 24.12.1975 r. i J. zmarłym 25.12.1990 r.

Dowód: zeznania świadka G. M. rozprawa z 08.11.2023 r. 00:10 – 00:38

zeznania świadka J. B. z 20 marca 2024 r. k. 153;

zeznania świadka K. S. z 15.05.2024 r. 00:08 – 00:27

postanowienia o nabyciu spadku k. 82 – 83;

oględziny k. 164-165;

dokumentacja zdjęciowa 167-168;

kopie dokumentów z księgi wieczystej (...) k.67-107.

Lokal mieszkalny, który zajmuje wnioskodawca położony jest w dwóch budynkach znajdujących się na dwóch działkach – nr (...) i nr (...) (budynki przylegają do siebie). Budynek przy ul. (...) znajdujący się na działce Gminnej składa się z kilku kondygnacji, ma wyodrębnione lokale i tylko lokal na parterze ma inny obrys. Lokal mieszkalny przy (...) (...) składa się z trzech pokoi. Przy wyodrębnianiu tego lokalu został pominięty pokój, który jest połączony z lokalem wnioskodawcy – adres (...) (...).

Dowód: rzuty pięter na w budynku przy ul. (...) w G. k. 126 -128;

mapki 6-7.

Sąd ustalił stan faktyczny w oparciu o przedłożone do akt spawy dokumenty, których wiarygodności oraz prawdziwości nie kwestionowała żadna ze stron postępowania. Sąd dokonał ustaleń faktycznych również na podstawie zeznań świadków które były spójne i korelowały ze sobą.

Wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa:

Postawę prawną wniosku stanowi przepis art. 172 k.c. Zgodnie z treścią tego przepisu posiadacz nieruchomości niebędący jej właścicielem nabywa własność nieruchomości, jeżeli posiada ją nieprzerwanie od lat dwudziestu, jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze. W przypadku zaś posiadania samoistnego nieruchomości w złej wierze termin zasiedzenia (czasu niezbędnego do uzyskania własności nieruchomości) wydłuża się do trzydziestu lat (art. 172 § 2 kc). Zasiedzenie, więc jest sposobem nabycia własności przez upływ czasu. Nabycie prawa własności w ten sposób następuje z chwilą upłynięcia czasu określonego w przepisach, a postanowienie sądu stwierdzające nabycie własności nieruchomości ma charakter deklaratywny. Dla ustalenia, zatem, czy nastąpiło nabycie prawa własności przez zasiedzenie niezbędnym jest wykazanie kumulatywnego zaistnienia dwóch przesłanek. Po pierwsze niezbędnym jest wykazanie faktu posiadania nieruchomości przez wnioskodawcę, przy czym musi to być posiadania samoistne i nieprzerwane. Drugą zaś – obok posiadania – przesłanką zasiedzenia jest upływ czasu wymagany przepisami Kodeksu cywilnego, albowiem samo władanie nieruchomością nie jest wystarczające do jej zasiedzenia. Przy czym czas niezbędny do stwierdzenia zasiedzenia nieruchomości uzależniony jest od kwalifikacji posiadania samoistnego według dobrej lub złej wiary posiadacza. Stwierdzenie braku którejkolwiek z wyżej wskazanych przesłanek powoduje, iż niemożliwym jest uznanie, że doszło do nabycia przez posiadacza własności nieruchomości w drodze zasiedzenia.

Zgodnie z treścią art. 336 kc posiadanie jest to faktyczne władztwo nad rzeczą, przez które rozumie się samą możność władania rzeczą i jest ono kategorią faktyczną, a nie prawną. Jednakże nie każde władanie rzeczą jest posiadaniem samoistnym.

Podstawową przesłanką zasiedzenia jest posiadanie samoistne przedmiotu zasiedzenia. Posiadanie samoistne, to posiadanie zwane też właścicielskim, bo posiadacz taki włada rzeczą jak właściciel, a od właściciela odróżnia go właściwie jedynie brak stosownego, odpowiadającego treści art. 140 kc, tytułu. O dopuszczalności takiego posiadania decyduje przede wszystkim dopuszczalność powstania prawa. Samoistne posiadanie zatem części składowych rzeczy (części budynków, lokali), w zakresie odpowiadającym uprawnieniom właściciela nie jest w ogóle możliwe, gdyż stosownie do przepisu art. 47 § 1 k.c. część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych. Jeżeli więc budynki lub ich części stanowią przedmiot odrębnej własności (art. 46 § 1 k.c.), a więc nie są częściami składowymi gruntu (lub budynku stanowiącego odrębną własność), to takie budynki (lokale) mogą być przedmiotem samoistnego posiadania, a z upływem czasu - zasiedzenia. A contrario, jeżeli jednak budynki lub ich części nie stanowią przedmiotu odrębnej własności (jak ma to miejsce w niniejszej sprawie), a więc są częściami składowymi gruntu (innej nieruchomości), to takie budynki (lokale) nie mogą być przedmiotem samoistnego posiadania, ani, co z tego oczywiście wynika, zasiedzenia (Post. SN z dnia 6 czerwca 1973 r., I CR 413/73, niepubl.).

Będący przedmiotem postępowania pokój nie jest lokalem wyodrębnionym, a co za tym idzie jest on częścią składową nieruchomości, na której posadowiony jest budynek (przy ul. (...)), w którym się znajduje. Nie ma wątpliwości, że pokój, którego dotyczy wniosek jest od lat (od kiedy zasiedlili go rodzice wnioskodawcy na początku lat sześćdziesiątych) funkcjonalnie związany z lokalem wnioskodawcy. Nie może jednak prowadzić do zasiedzenia udziału we współwłasności nieruchomości korzystanie z pokoju, nie stanowiącego wyodrębnionego lokalu. Jak wskazał Sąd Najwyższy w Postanowieniu z dnia 21 stycznia 2009 r. (III CSK 229/08, niepubl.) „zgodnie z art. 47 § 1 kc część składowa nie może stanowić odrębnego przedmiotu własności i innych praw rzeczowych, a co za tym idzie nie może być przedmiotem samoistnego posiadania „jak właściciel”, a więc niedopuszczalne jest jej zasiedzenie”. Tak samo wypowiedział się Sąd Najwyższy w orzeczeniach z dnia 19 stycznia 1988 r. (III CRN 459/87, nie publ.) i z dnia 15 marca 1989 r. (III CZP 14/89, OSNCP 1990/2/27). Budynki i lokale mogą być więc przedmiotem posiadania w zakresie prawa własności tylko o tyle, o ile stanowią odrębne nieruchomości w rozumieniu art. 46 kc. Jeżeli zaś stanowią część składową gruntu, mogą być przedmiotem posiadania tylko w zakresie innego prawa (np. najmu, użyczenia), ale takie posiadanie nie prowadzi do zasiedzenia.

Jedynie wyjątkowo można by dopuścić do sytuacji, w której przez posiadanie pomieszczeń w budynku doszło do nabycia ułamkowej części nieruchomości gruntowej, ale warunkiem sine qua non do tego muszą być dowody, iż wola posiadania była skierowana na wykonywanie prawa własności całej nieruchomości, co w niniejszej sprawie nie nastąpiło.

Reasumując stwardzić należy, że wnioskodawca nie był samoistnym posiadaczem pomieszczenia - pokoju znajdującego się w budynku nr (...), jako części składowych tej nieruchomości, a zatem nie mógł nabyć w drodze zasiedzenia pokoju, ani udziału ułamkowego w nieruchomości, której częścią składową ten pokój jest. W konsekwencji, na podstawie art. 386 § 1 kpc , orzeczono jak w sentencji.

O kosztach postepowania, Sąd orzekł na podstawie art. 520 § 1 k.p.c. W postępowaniu nieprocesowym jest zasadą, że każdy uczestnik ponosi koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie (art. 520 § 1 k.p.c.).

Postanowieniem z dnia 31.05.2024. sąd uchylił pkt. II postanowienia bowiem omyłkowo przyznano pełnomocnikowi wnioskodawcy wynagrodzenie ze Skarbu Państwa mimo, że wnioskodawca miał pełnomocnika z wyboru.