Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Goleniowie

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 20 września 2022 r.

Strona powodowa (...) Bank spółka akcyjna z siedzibą we W. wniosła pozew przeciwko pozwanemu M. J. o zapłatę kwoty 2.652,14 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie liczonymi od kwoty 2.458,13 zł od dnia 25 sierpnia 2021 r. do dnia zapłaty oraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 103,61 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Nadto, strona powodowa wniosła o zasądzenie na jej rzecz zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu swojego żądania strona powodowa wskazała, że strony w dniu 10 lipca 2018 r. zawarły umowę o przyznanie limitu kredytowego i wydanie karty nr (...). Pozwanemu został przyznany limit kredytowy w wysokości 2.700 zł, a po otrzymaniu karty i po jej aktywacji, pozwany dokonał przy jej pomocy transakcji, przy czym nie wywiązał się z ciążącego na nim obowiązku i nie dokonał w całości spłaty z tytułu transakcji bezgotówkowych. Do spłaty pozostała kwota 2.458,13 zł.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na jego rzecz zwrotu kosztów procesu.

W sprzeciwie od wydanego w sprawie nakazu zapłaty pozwany podniósł szereg zarzutów, w tym zakwestionował sam fakt zawarcia przez strony umowy o kartę kredytową. Pozwany podniósł również zarzut nieważności umowy z uwagi na zawyżone koszty jej udzielenia oraz zakwestionował skuteczność wypowiedzenia pozwanemu umowy. Pozwany podniósł także, że strona powodowa wraz z pozwem przedłożyła jedynie wydruki komputerowe dokumentów, na które powoływała się w pozwie.

Sąd I instancji ustalił następujący stan faktyczny:

(...) Bank spółka akcyjna z siedzibą we W. („bank”) wygenerowała formularz umowy o przyznanie limitu kredytowego i wydanie kart (...), która miała zostać zawarta w dniu 10 lipca 2018 r. z M. J. („posiadaczem karty”), na jego uprzedni wniosek.

Na podstawie postanowień powyższej umowy, (...) Bank spółka akcyjna z siedzibą we W. miała przyznać posiadaczowi karty limit kredytowy w wysokości 2.000 zł, stanowiący całkowitą kwotę kredytu i prowadzić rachunek karty w celu korzystania przez posiadacza karty z przyznanego limitu. Bank miał nadto wydać posiadaczowi karty kartę kredytowa oraz rozliczać transakcje dokonane przy jej użyciu, a posiadacz karty miał dokonać spłaty kwot transakcji wraz z należnymi bankowi kwotami odsetek, opłat i prowizji. Całkowita kwota do zapłaty przez posiadacza karty oznaczona została na kwotę 2.223,95 zł, a rzeczywista roczna stopa oprocentowania na 13,90%. Spłata zadłużenia miała być dokonywana w miesięcznych okresach rozliczeniowych, poprzez dokonywanie spłat w terminach i w kwotach wskazywanych w miesięcznych zestawieniach.

W ustępie III.9 lit. b) umowy znalazł się zapis, iż bank miał mieć możliwość dokonania wypowiedzenia umowy w przypadku braku spłaty wymagalnego zadłużenia lub jego części, po uprzednim wezwaniu posiadacza karty do zapłaty zaległych spłat lub ich części w terminie ustalonym przez bank, nie krótszym niż 14 dni roboczych od daty otrzymania wezwania pod rygorem wypowiedzenia umowy. Termin wypowiedzenia umowy miał wynosić 2 miesiące.

Zgodnie z ustępem V.1 lit. f) i g) umowy, posiadacz karty miał oświadczyć, iż dokonany przez niego przelew z rachunku bankowego prowadzonego dla osób fizycznych, którego był posiadaczem stanowił proces identyfikacji jego tożsamości zgodnie z art. 9e ust. 2 pkt 3 ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, a także, iż złożył w postaci elektronicznej oświadczenie woli dotyczące zawarcia umowy.

Szczegółowe warunki obowiązywania umowy miały zostać ustalone nie tylko w samej umowie, ale również w regulaminie umowy o przyznanie limitu kredytowego i wydanie kart, formularzu informacyjnym oraz tabeli opłat i prowizji dla kart kredytowych (...)

Dowody:

- regulamin k. 13-15, 24v-27v, 28-28v,

- formularz informacyjny k. 16-17v,

- formularz umowy z 10.07.2018 r. k. 18-20v,

- formularz wniosku k. 22v,

- tabela opłat i prowizji k. 23-23v, 33-35v.

(...) Bank spółka akcyjna z siedzibą we W. sporządziła szereg pism adresowanych do M. J., w tym informacji o blokadzie karty kredytowej, wezwania do zapłaty oraz oświadczenie datowane na 29 maja 2021 r. o wypowiedzeniu umowy nr (...) i wezwaniu do natychmiastowej spłaty zadłużenia w wysokości 468,56 zł.

Dowody:

- pismo z 22.12.2020 r. k. 36,

- pismo z 31.12.2020 r. k. 37,

- pismo z 22.04.2021 r. k. 38,

- pismo z 05.05.2021 r. k. 39,

- pismo z 29.05.2021 r. k. 40,

- wydruk ze śledzenia przesyłek k. 41,

- pismo z 06.07.2021 r. k. 42,

- pismo z 21.07.2021 r. k. 43,

- pismo z 13.08.2021 r. k. 44.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo podlegało oddaleniu.

W sprzeciwie od wydanego w sprawie nakazu zapłaty pozwany zakwestionował sam fakt zawarcia przez strony umowy o kartę kredytową, która stanowiła podstawę wytoczonego powództwa. Pozwany podniósł również zarzut nieważności umowy z uwagi na zawyżone koszty jej udzielenia oraz zakwestionował skuteczność wypowiedzenia pozwanemu umowy. Pozwany podniósł także, że strona powodowa wraz z pozwem przedłożyła jedynie wydruki komputerowe dokumentów, które nie są wystarczające do wykazania zasadności i wysokości dochodzonego roszczenia.

W ocenie Sądu przedłożone przez powódkę wydruki komputerowe umowy o przyznanie limitu kredytowego, czy też formularza informacyjnego, tabeli opłat i prowizji oraz regulaminu i wykazu operacji na rachunku karty, nie mogą być wystarczające do wykazania zasadności i wysokości roszczenia dochodzonego od pozwanego. Zgodnie bowiem z art. 6 k.c. ciężar dowodu określonej okoliczności, ciąży na stronie, która wywodzi z niej pozytywne skutki prawne. Co prawda reguła dotycząca ciężaru dowodu nie może być pojmowana w ten sposób, że ciąży on zawsze na powodzie, jednakże nie może ulegać wątpliwości, iż to na powodzie ciąży dowód faktów prawotwórczych, z którymi wiąże się jego żądanie, a które w niniejszej sprawie stanowi istnienie wierzytelności i jej wysokość. Ciężar dowodu wiąże się z obowiązkiem twierdzenia (ciężarem twierdzenia) i obowiązkiem dowodzenia tych wszystkich okoliczności, które mogą być stosownie do art. 227 k.p.c. przedmiotem dowodu. W myśl bowiem art. 227 k.p.c. przedmiotem dowodu są fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie, w związku z czym przy interpretacji art. 6 k.c. należy mieć na uwadze, że przedmiotem dowodu są tylko fakty prawnie relewantne, istotne dla rozstrzygnięcia o prawach i obowiązkach stron procesu, te, z którymi norma prawna wiąże konsekwencje. Z punktu widzenia roli, jaką odgrywa fakt przy podejmowaniu rozstrzygnięcia, można rozróżnić fakty prawotwórcze, czyli uzasadniające twierdzenie o istnieniu prawa, oraz tamujące i niweczące prawo, czyli wskazujące na nieistnienie prawa, czy to jego niepowstanie, czy to wygaśnięcie. W zależności od rozstrzyganych w procesie kwestii faktycznych i prawnych ciężar dowodu co do pewnych faktów będzie spoczywał na powodzie, co do innych z kolei - na pozwanym (np. w wypadku podniesienia przez niego ekscepcji przeszkadzających powstaniu prawa). Co do zasady na pozwanym spoczywa zatem ciężar udowodnienia okoliczności niweczących lub tamujących roszczenie powoda. Obowiązek natomiast wykazania samego istnienia jak i wysokości roszczenia dochodzonego w pozwie spoczywa stosownie do treści art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c. na powodzie. Zgodnie z ich treścią strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Powód więc ma obowiązek wykazać dowodami zaktualizowanie się wszystkich podstaw odpowiedzialności pozwanego co do samej zasady, jak i wysokości i tym samym - zasadności swoich roszczeń, zwłaszcza w sytuacji, gdy pozwany kwestionuje zasadność zgłoszonych roszczeń. Powód winien więc udowodnić, iż przysługuje mu roszczenie i to w określonej w pozwie wysokości.

Przedłożone przez powódkę dokumentu, a w zasadzie ich komputerowe wydruki, nie zawierającego żadnego podpisu ani poświadczenia za zgodność z oryginałem, są jedynie dokumentami prywatnymi w rozumieniu art. 245 k.p.c. i stanowią dowód tego, że osoba, która je podpisała złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie, a więc dokumenty te korzystają z domniemania autentyczności oraz z domniemania, iż zawarte w nim oświadczenie złożyła osoba, która go podpisała. Dokument prywatny nie korzysta natomiast z domniemania zgodności z prawdą oświadczeń w nim zawartych, ani też że jego treść przedstawia rzeczywisty stan rzeczy. Jest on jednym z dowodów wymienionych w Kodeksie postępowania cywilnego, a więc samodzielnym środkiem dowodowym, który podlega ocenie tak jak inne dowody i którego moc Sąd ocenia według ogólnych zasad określonych w art. 233 § 1 kpc. Podobnie jak w wypadku innych dowodów, sąd ocenia, czy dowód ten ze względu na jego indywidualne cechy i okoliczności obiektywne zasługuje na wiarę, czy nie. Wynikiem tej oceny jest przyznanie lub odmówienie dowodowi z dokumentu waloru wiarygodności, ze stosownymi konsekwencjami w zakresie jego znaczenia dla ustalenia podstawy faktycznej orzeczenia (vide:wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 czerwca 2004r., IV CK 474/2003, OSNC 2005/6/113; wyrok Sądu Najwyższego, z dnia 3 października 2000r., I CKN 804/98). Powyższe więc w sposób jednoznaczny wskazuje, iż okoliczność, że pisemne oświadczenie stanowi dokument prywatny w rozumieniu art. 245 kpc, nie przesądza, że dokument ten stanowi bezwzględnie wiążący dowód złożenia oświadczenia w nim zawartego (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 czerwca 2000r., I CKN 288/2000, Prokuratura i Prawo - dodatek 2000/11/32).

Wobec kwestionowania przez pozwanego samego faktu zawarcia umowy z dnia 10 lipca 2018 r. o przyznanie limitu kredytowego i wydanie karty (...), na stronie powodowej spoczywał ciężar dowodowy wykazania faktu zawarcia przez strony powyższej umowy.

Materialnoprawną podstawę roszczenia strony powodowej stanowił art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz.U. 1997 nr 140 poz. 939 z późn. zm.), zgodnie z którym, przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Limit zadłużenia w koncie stanowi bowiem jeden z rodzajów kredytów udzielanych przez banku, zaliczanych do tzw. kredytów odnawialnych, charakteryzujących się możliwością wielokrotnego zadłużania się przez kredytobiorcę w ramach udzielonego limitu kredytowego. Powódka winna zatem wykazać, iż strony umowy złożyły skuteczne oświadczenia woli w przedmiocie zawarcia umowy z dnia 10 lipca 2018 r.

W piśmie procesowym z dnia 24 maja 2022 r. pełnomocnik powoda wyjaśnił, iż powyższa umowa została zawarta za pośrednictwem sieci Internet, bez jednoczesnej obecności obu stron. Jednocześnie wskazał, iż warunkiem skutecznego zawarcia umowy było dokonanie przez klienta przelewu 1 zł w celu weryfikacji tożsamości i wyrażenia oświadczenia woli zawarcia umowy w sposób zdalny ( k. 86 verte). Powódka nie jednak przedłożyła żadnego dowodu świadczącego o spełnieniu przez pozwanego powyższego warunku. Nie przedłożyła żadnych dowodów na fakt, iż pozwany posiadał jakikolwiek profil kilenta czy też aby uiścił opłatę weryfikacyjną 1 zł, która miała stanowić warunek skutecznego wyrażenia oświadczenia woli zawarcia umowy w sposób zdalny. W ocenie sądu, powódka nie wykazała wystarczająco, aby to pozwana zawarła z nią umowę pożyczki albo żeby udzieliła komukolwiek pełnomocnictwa do zawarcia takiej umowy. Strona powodowa nie przedstawiła bowiem dowodu na wykonanie przez stronę pozwaną tzw. przelewu weryfikacyjnego, a więc przeprowadzenia procedury zawarcia umowy zgodnie z twierdzeniami samej powódki. Podkreślenia w tym miejscu wymaga, że przelew weryfikacyjny z indywidualnego rachunku bankowego pożyczkobiorcy stanowi bardzo istotny element umów zawieranych za pośrednictwem internetu, albowiem pozwala na weryfikację tożsamości osoby ubiegającej się o pożyczkę. Samo posiadanie danych osobowych, zdaniem sądu, nie było wystarczające dla wykazania faktu zawarcia umowy akurat z pozwanym wskazanym w pozwie.

Ponadto powódka nie wykazała, na jakich zasadach odbywało się zawarcie umowy w sposób elektroniczny. Nie przedstawiła żadnego regulaminu czy umowy ramowej, w której uregulowany zostałby sam sposób zawierania umów w formie elektronicznej. Pozbawia to sąd możliwości jakiejkolwiek weryfikacji skuteczności złożonych przez strony oświadczeń woli. Zgodnie z art. 77 ² k.c. do zachowania dokumentowej formy czynności prawnej (o której mowa w art. 720 § 2 k.c. czy tez art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe ) wystarcza złożenie oświadczenia woli w postaci dokumentu, w sposób umożliwiający ustalenie osoby składającej oświadczenie. Art. 77 ³ k.c. stanowi, że dokumentem jest nośnik informacji umożliwiający zapoznanie się z jej treścią Stwierdzić natomiast trzeba, że gdy brak jest podpisu pod dokumentem istotny staje się ciężar wykazania autentyczności i pochodzenia dokumentu. To na powodzie, wobec zakwestionowania przez pozwanego faktu zawarcia umowy i otrzymania na jej podstawie przez pozwanego środków, spoczywał w sprawie ciężar wykazania - zgodnie z art. 6 k.c. w zw. z art. 232 zd. 1 k.p.c. - że pozwany złożył oświadczenie woli akceptujące zawarcie umowy pożyczki o treści wynikającej z dokumentu – wydruku złożonego do akt przez powoda i że doszło do złożenia zgodnych oświadczeń woli skutkujących zawarciem umowy z dnia 10 lipca 2018 r. Materiał dowodowy, jaki został przez stronę powodową zgodnie z procedurą przedstawiony i jako taki podlegał uwzględnieniu, nie pozwala natomiast, na uznanie, że te istotne okoliczności zostały wykazane. Zgromadzone dowody nie wskazują, aby pozwany utworzył konto internetowe za pośrednictwem serwisu internetowego pożyczkodawcy lub aplikacji mobilnej i został zweryfikowany opłatą weryfikacyjną, ani aby złożył wniosek o udzielenie pożyczki. Sam fakt dysponowania przez powoda danymi pozwanego wyszczególnionymi w umowie o tym nie świadczy. Powód nie wykazał też, że na adres poczty elektronicznej pozwanego przesłano dokumenty wymienione w pkt V umowy, ani nie złożył potwierdzenia doręczenia pozwanemu umowy na trwałym nośniku. Przede wszystkim jednak powód nie wykazał, aby ewentualnego założenia konta i rejestracji w serwisie, jak i złożenia za jego pośrednictwem wniosku o pożyczkę i akceptacji jej warunków dokonała osoba w sposób wystarczający zweryfikowana przez pożyczkodawcę i aby w rzeczywistości był tą osobą pozwany, a nie np. osoba się za niego podająca. Powód ograniczył się w tym zakresie wyłącznie do swoich twierdzeń.

Mając powyższe na uwadze, sąd oddalił powództwo w całości, o czym orzeczono w punkcie I. sentencji wyroku.

Orzeczenie o kosztach postępowania zostało oparte o treść art. 98 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych uznając stronę pozwaną za wygrywającą sprawę w całości i zasądzając od powoda na rzecz pozwanego koszty postępowania w wysokości 917 zł (900 zł wynagrodzenie pełnomocnika, 17 zł opłata od pełnomocnictwa).

SSR Patrycja Wojczuk

(...)

(...)

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

4.  (...)

(...)

(...)