Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Goleniowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

G., dnia 3 października 2019 r.

Sąd Rejonowy w Goleniowie I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Patrycja Wojczuk

Protokolant: Natalia Zaremba

po rozpoznaniu w dniu 3 października 2019 r. w Goleniowie

na rozprawie sprawy z powództwa M. B.

przeciwko Skarbowi Państwa - Zakładowi Karnemu w G.

o zapłatę

I.  oddala powództwo,

II.  odstępuje od obciążana powoda M. B. kosztami postępowania,

III.  nakazuje pobrać od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Goleniowie na rzecz adw. W. F. kwotę 295, 20 zł (dwieście dziewięćdziesiąt pięć złotych 20/100) tytułem kosztów pomocy prawnej świadczonej powodowi z urzędu,

IV.  ustala, iż nieuiszczone koszty sądowe w wysokości 2.504,24 zł ( dwa tysiące pięćset cztery złote 24/100) ponosi Skarb Państwa – Sąd Rejonowy w Goleniowie.

SSR Patrycja Wojczuk

Sygn. akt I C 1248/16

UZASADNIENIE

Powód M. B. wniósł o zasądzenie o Skarbu Państwa -Zakładu Karnego w G. kwoty 40.000 zł z tytułu zadośćuczynienia za doprowadzenia powoda do choroby wątroby i ropnego zapalenia uszu na skutek niewłaściwej opieki medycznej pozwanego.

Postanowieniem z dnia 7 października 2016 r. ustanowiono dla powoda pełnomocnika z urzędu i zwolniono go od kosztów sądowych w całości.

W piśmie z dnia 16 listopada 2016 r. pełnomocnik powoda uzupełnił braki formalne pozwu i wskazał, iż powód wnosi o zasądzenie od pozwanego Skarbu Państwa -Zakładu Karnego w G. kwoty 40.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia doręczenia pozwanemu pozwu do dnia zapłaty z tytułu zadośćuczynienia za naruszenie jego dóbr osobistych podczas odbywania kary pozbawienia wolności w Zakładzie Karnym w G., a nadto wniósł o zasądzenie od pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów pomocy prawnej świadczonej powodowi z urzędu. Jako podstawę prawna roszczenia wskazał art. 24 i 448 k.c. w uzasadnieniu pisma podał, iż powód w listopadzie 2014 r. zaczął zgłaszać problemy z wątrobą i ropnym zapaleniem uszu, a po rozpoczęciu leczenia w Zakładzie karnym jego stan zdrowia nie uległ poprawie, tylko pogorszeniu, a służba medyczna pozwanego ograniczyła się jedynie do zapisania powodowi antybiotyków, nie podejmując innych sposobów leczenia, nie zapewniono mu również właściwej diety z uwagi na jego stan zdrowia.

W odpowiedzi na pozew pozwany Skarb Państwa - Zakład Karny w G. wniósł o oddalenie powództwa i obciążenie powoda kosztami postępowania, wskazując, iż powód został osadzony w pozwanym zakładzie karnym dopiero w dniu 1 kwietnia 2015 r., a nie w listopadzie 2014 r., natomiast gołosłowne pozostają twierdzenia powoda, aby w pozwanym zakładzie karnym nie był objęty właściwą opieką medyczną. Pozwany podniósł, iż opisane w pozwie schorzenia i dolegliwości są wymysłami powoda lub wywołane są poprzez dokonywane przez powoda samookaleczenia.

Pismem z dnia 12 stycznia 2017 r. powód rozszerzył powództwo żądając od pozwanego kwoty 60.000 zł, sprecyzował, iż domaga się zadośćuczynienia 45.000 zł za krzywdę związaną za naruszeniem prawa powoda do godnych warunków odbywania kary pozbawienia wolności i 15.000 zł z tytułu zadośćuczynienia za naruszenie godności poprzez lekceważące zachowanie się w stosunku do powoda przez podwładnych pozwanego, poprzez pomijanie uzasadnionych wag i próśb powoda, co doprowadziło do cierpień psychicznych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

M. B. odbywał karę pozbawienia wolności w Zakładzie Karnym w G. od 1 kwietnia 2015 r. Wcześniej od 21 listopada 2014 r. odbywał karę pozbawienia wolności w Areszcie Śledczym w S..

Dowód: historia rozmieszczenia- k. 65.

W dniu 10 maja 2015 r. M. B. złożył skargę do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich w zakresie niewłaściwej opieki medycznej w Zakładzie Karnym w G., wskazując, iż ma opuchnięte lewe oko i nie jest właściwie leczony na wątrobę. Pismem z dnia 6 października 2015 r. Okręgowy Inspektor Służby Więziennej w S. uznał powyższą skargę za nieuzasadnioną, wskazując, iż Naczelny Lekarz Inspektoratu nie stwierdził nieprawidłowości w leczeniu powoda, albowiem w maju 2015 r. powód sam dokonał samouszkodzenia wbijając sobie w gałkę oczną ciało obce, natomiast co do zgłaszanych zarzutów związanych z wątrobą wskazano, że powód miał wykonane badania USG jamy brzusznej, został skierowany na badania tomografii komputerowej, zaplanowane na października 2015 r.

Dowód: pismo – k. 66, skarga – k. 67-68, 69, pismo – k. 70.

W dniu 21 maja 2015 r. M. B. napisał oświadczenie, iż dokonał „wybitki” metalowego drucika do gałki ocznej. Powód dokonywał również innych samouszkodzeń, w tym połyków dużej ilości leków. W dniu 24 czerwca 2015 r. powód zgłosił się do lekarza w Zakładzie Karnym w G. zgłaszając bóle wątroby. Lekarz A. K. skierowała go na badanie prób enzymów wątrobowych. Badanie zostało wykonane w dniu 15 lipca 2015 r. i wyniki były prawidłowe.

Dowód: zeznania świadka A. K. – k. 175v, zeznania świadka M. W. – k. 176, zeznania świadka K. K. (1) – k. 176v.

W dniu 13 sierpnia 2015 r. i w dniu 8 lipca 2016 r. wykonano M. B. badania USG jamy brzusznej. W obu badaniach nie stwierdzono zmian w zakresie wątroby i dróg żółciowych, wątroba była niepowiększona, jednorodne, drogi żółciowe nieposzerzone, bez złogów , pęcherzyk żółciowy nienapięty, niepowiększony, bez złogów, śledziona niepowiększona. W dniu 9 grudnia 2016 r. wykonano powodowi badania tomografii komputerowej jamy brzusznej, podczas którego nie stwierdzono istotnych zmian w zakresie jamy brzusznej, a w szczególności w zakresie wątroby. Na wcześniej proponowany termin badania TK w październiku 2016 r. powód nie wyraził zgody. Dolegliwości zgłaszane przez powoda w zakresie bólów wątroby były całkowicie subiektywne i nie znajdowały potwierdzenia w wykonywanych powodowi badaniach. Nie było również żadnego uzasadnienia do zastosowanej wobec powoda szczególnej diety. Powód sam zrezygnował z diety lekkostrawnej na dietę wyznaniową ( bez wieprzowiny).

Dowód: opinia biegłej z zakresu hepatologii – k. 321-323, wyjaśnienia – k. 77-78, zeznania świadka E. P. (1) – k. 146-147, zeznania świadka A. K. – k. 175v, zeznania powoda – k. 192-193.

M. B. podczas pobytu w Zakładzie Karnym w G. był pięciokrotnie kierowany na wizyty laryngologiczne u doktora E. P. (2) w Zakładzie Karnym w G. z powodu bólu uszu i wycieków ropnych z uszu. Pierwszy raz powód zgłosił się do lekarza we wrześniu 2015 r. Otrzymał leki o działaniu przeciwzapalnym- antybiotyk w postaci kropli do uszu. Ponownie zgłosił się do lekarza w dniu 24 listopada 2015 r. z uwagi na to, że czuje ropę w uszach, przyjmowała go lekarz A. K., podczas tej wizyty lekarz nie zalecił leków, albowiem nie było wskazań do zastosowania leczenia, tylko skierował powoda na planową wizytę laryngologiczną. Gdyby stan zdrowi powoda wymagał pilnej konsultacji – byłby on skierowany do laryngologa w trybie pilnym, a nie planowym. Wizyta laryngologiczne w dniu 5 grudnia 2015 r. skończyła się zaleceniem powodowi leku D. do ucha i płukania ucha wodą utlenioną. Od grudnia 2015 r. do maja 2016 r. powód nie zgłaszał się do lekarza w związku z bólem czy wyciekiem z uszu. W dniu 17 maja 2016 r. ( czyli już po wytoczeniu powództwa w badanie sprawie) powód zgłosił się do lekarza z wyciekiem z uszu. Lekarz A. K. skierowała go do laryngologa. W dniu 4 czerwca 2016 r. odbyła się konsultacja laryngologiczna, która potwierdziła występowanie u powoda zapaleń skóry przewodów słuchowych wewnętrznych, zastosowano antybioryk i płukanie uszu wodą utlenioną. W dniu 6 sierpnia 2016 r. powód ponownie był konsultowany laryngologicznie, w wywiadzie podawał ból uszu, w przewodach słuchowych widoczna ropna wydzielina, lekarz poinformował powoda o zakazie czyszczenia uszu patyczkami i zatykaniu uszu watą. W leczeniu zastosowano D. i płukanie uszu wodą utlenioną. Zmiany, które występowały u powoda, występują u osób używających patyków i waty do czyszczenia uszu i nie mają nic wspólnego ze schorzeniami narządu słuchu. M. B. wkładał do uszu watę, co widzieli współosadzeni, skarżył się współosadzonym na wyciek ropy z uszy, na bóle brzucha, dużo się skarżył na swój stan zdrowia, dużo chodził do lekarzy. W dniu 1 października 2016 r. powód zrezygnował z wizyty u laryngologa. Kolejne wizyty u laryngologa w Zakładzie Karnym w G. w dniu 5 listopada 2016 r. i 10 stycznia 2017 r. nie wykazały zmian chorobowych w uszach. Lekarze nie stwierdzili wycieków, mimo, że powód zgłaszał, że ma wyciek z uszu. Służba zdrowia Zakładu Karnego w G. sprawowała prawidłową opiekę medyczną w zakresie laryngologii nad powodem i nie odniósł on żadnego uszczerbku na zdrowiu w tym zakresie.

Dowód: opinia biegłego z zakresu otolaryngologii – k. 288- 289, opinia uzupełaniająca – k.345-346, wyjaśnienia – k. 77-78, dokumentacja medyczna – k. 79, zeznania świadka W. T. – k. 109, zeznania świadka M. K. – k. 145, zeznania świadka E. P. (1) – k. 146-147, zeznania świadka A. K. – k. 175v, zeznania świadka K. K. (2) – k. 188-190, zeznania świadka E. P. (2) – k. 191, zeznania powoda – k. 192-193.

W dniu 10 maja 2016 r. powód wniósł kolejną skargę do Ministra Sprawiedliwości wskazując, iż od 2 lat ciężko choruje, ma żylaki wewnętrzne, powiększoną wątrobę i leci mu ropa z uszu. Wniósł o przyznanie renty. Pismem z dnia 20 czerwca 2016 r. Okręgowy Inspektor Służby Więziennej w S. uznał powyższą skargę za nieuzasadnioną, wskazując, iż na wniosek Sądu Okręgowego w Szczecinie Wydział Penitencjarny sporządzono opinię o stanie zdrowia powoda. Inspektor nie stwierdził nieprawidłowości w zakresie leczenia powoda w pozwanym zakładzie karnym.

Dowód: skarga – k. 71-72, pismo – k. 73-74, dokumentacja medyczna – k. 79, k. 168-169.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Powód w okolicznościach badanej sprawy początkowo dochodził kwoty 40.000 zł z tytułu zadośćuczynienia za naruszenie jego dóbr osobistych z uwagi na niewłaściwe leczenie wątroby i uszu i nie stosowania właściwej diety z uwagi na stan zdrowia powoda. Następnie pismem z dnia 12 stycznia 2017 r. powód rozszerzył powództwo żądając od pozwanego kwoty 60.000 zł, sprecyzował, iż domaga się zadośćuczynienia 45.000 zł za krzywdę związaną za naruszeniem prawa powoda do godnych warunków odbywania kary pozbawienia wolności i 15.000 zł z tytułu zadośćuczynienia za naruszenie godności poprzez lekceważące zachowanie się w stosunku do powoda przez podwładnych pozwanego, poprzez pomijanie uzasadnionych wag i próśb powoda, co doprowadziło do cierpień psychicznych.

Ustalając stan faktyczny Sąd oparł się na dowodach z dokumentów złożonych przez pozwanego, których wiarygodności ani prawdziwości powód nie kwestionował, jak również na zeznaniach przesłuchanych w sprawie świadków, które Sąd uznał za wiarygodne w świetle pozostałego materiału dowodowego, a których prawdziwości również powód nie kwestionował. Za wiarygodne Sąd uznał zeznania przesłuchanych w sprawie świadków w zakresie w jakim z sobą korelowały i były spójne oraz znajdowały potwierdzenie w złożonych dokumentach.

Patrząc przez pryzmat rozkładu ciężaru dowodu przewidzianego w art. 24 k.c. na powodzie ciąży zatem obowiązek wykazania jedynie tego, iż doszło do zagrożenia lub naruszenia istniejącego dobra osobistego. Na pozwanym spoczywa natomiast ciężar udowodnienia, że naruszenie nie było bezprawne.

W kontekście przesłanki odpowiedzialności pozwanego z tytułu naruszenia dóbr osobistych powoda, wskazać należy, iż umiejscowienie art. 448 k.c. przewidującego przysługujące w takiej sytuacji poszkodowanemu roszczenia, wśród przepisów regulujących odpowiedzialność deliktową, powoduje, iż ocena zasadności przyjęcia odpowiedzialności sprawcy naruszenia musi być dokonana według pozostałych reguł odpowiedzialności deliktowej. Oznacza to, iż oprócz przesłanek z art. 24 i 24 k.c. winny być spełnione również przesłanki odpowiedzialności deliktowej wymienione w art. 415 i nast. k.c., w tym te wymienione w art. 417 k.c., regulujące odpowiedzialność deliktową Skarbu Państwa. Przepis art. 415 k.c., wprowadzający ogólną regułę odpowiedzialności deliktowej, jako przesłankę tej odpowiedzialności przewiduje przypisanie sprawcy szkody zawinionego działania. Niemniej w przypadku odpowiedzialności Skarbu Państwa, z uwagi na brzmienie art. 417 k.c. – jego odpowiedzialność za naruszenie dóbr osobistych i za wyrządzoną w ten sposób krzywdę (na podstawie art. 448 k.c.) nie zależy od winy (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 18 października 2011r., III CZP 25/11, Biul.SN 2011/10/6). Tym samym dla przypisania odpowiedzialności Skarbowi Państwa za naruszenie dóbr osobistych niezbędne jest wykazanie jedynie jego bezprawnego działania, bez konieczności wykazywania po jego stronie zawinienia w tym działaniu. Reasumując, rozpoznając sprawę na podstawie przepisu art. 24 § 1 k.c. należy mieć na względzie, że pomimo, że przepis ten posługuje się konstrukcją domniemania bezprawności to jednak na dochodzącym ochrony powodzie ciąży obowiązek wykazania faktu naruszenia lub zagrożenia jego dobra osobistego.

W ocenie Sądu nie można podzielić stanowiska powoda, iż okoliczności ustalone w sprawie pozwalają na przypisanie pozwanemu odpowiedzialności na podstawie art. 23 k.c. i art. 24 § 1 k.c.

Podkreślić należy, iż dobra osobiste są wartościami niemajątkowymi, wiążącymi się z osobowością człowieka, uznanymi powszechnie w danym społeczeństwie. Przepis art. 23 k.c. nie zawiera zamkniętego katalogu dóbr osobistych, wymieniając dobra osobiste jedynie przykładowo. Powód w rozpoznawanej sprawie domagał się ochrony jego godności, zdrowia, w tym właściwego i humanitarnego traktowania oraz zapewnienia właściwych warunków izolacji podczas odbywania kary pozbawieni wolności. Z uwagi na fakt, iż dobra osobiste chronione są bezwzględnymi prawami osobistości, co do zasady każde naruszenie dóbr osobistych jest bezprawne (vide: A. S., Ochrona dóbr..., s. 156; E. W., Ochrona..., s. 117; wyrok SN z dnia 19 października 1989 r., II CR 419/89, OSP 1990, z. 11-12, poz. 377). Konsekwencją powyższego stanowiska jest wprowadzenie przez ustawodawcę domniemania bezprawności naruszenia (art. 24 § 1 zdanie pierwsze in fine k.c.). Na tle przepisu art. 24 k.c. powoda nie obciąża udowodnienie faktów wykazujących bezprawność działania pozwanego. Na powodzie jako uprawnionym spoczywa jednak obowiązek wykazania działań naruszających jego dobro osobiste lub zagrażających temu dobru, zaś ten kto je podjął (pozwany) dla uwolnienia się od odpowiedzialności, musi wykazać przesłanki braku bezprawności swego działania. Powszechnie przyjmuje się, że bezprawność winna być traktowana w kategoriach obiektywnej (przedmiotowej) kwalifikacji czynu z punktu widzenia jego zgodności z ustawą i zasadami współżycia społecznego (vide: M. Sośniak, Bezprawność zachowania jako przesłanka odpowiedzialności cywilnej za czyny niedozwolone, Kraków 1959, s. 118 i n.; A. Szpunar, Nadużycie prawa podmiotowego, Kraków 1948, s. 125). Odbywania kary pozbawienia wolności niewątpliwie należy zaliczyć do katalogu dóbr osobistych podlegających ochronie, mimo że takie dobro osobiste nie zostało wymienione w art. 23 k.c. Na prawo osadzonego do godnego odbywania kary pozbawienia wolności w ocenie Sądu składa się nie tylko zapewnienie osadzonemu odpowiednich warunków zakwaterowania i utrzymania higieny, jak również zapewnienie mu odpowiedniej z uwagi na jego stan zdrowia opieki medycznej. Działania naruszające te dobra mogą zatem rodzić odpowiedzialność Skarbu Państwa na podstawie art. 24 i 448 k.c. Godność osobista zaś jest tą sferą osobowości, która konkretyzuje się w poczuciu własnej wartości człowieka i oczekiwaniu szacunku ze strony innych ludzi. Poczucie to, stanowiące istotny element psychiki człowieka, kształtowane jest przez okoliczności zewnętrzne (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 kwietnia 1989r., I CR 143/8, OSPiKA 1990/9/330). Niewątpliwie każda osoba pozbawiona wolności winna być traktowana w sposób humanitarny i z poszanowaniem godności człowieka (art. 10 ust. 1 międzynarodowego paktu praw osobistych i publicznych z dnia 19 grudnia 1966r.). Władza publiczna zaś ma obowiązek zapewnienia osobom osadzonym w zakładach karnych godziwych i humanitarnych warunków obywania kary, nienaruszających ich godności ludzkiej. W odniesieniu do osób osadzonych w zakładach karnych oznacza obowiązek zapewnienia takich warunków jej odbywania, w tym w zakresie opieki medycznej, w których godność ludzka nie doznają istotnego uszczerbku.

Zgodnie z art. 232 k.p.c. to strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Zgodnie zatem z zasadą kontradyktoryjności ciężar dowodu spoczywa na stronach postępowania cywilnego. To one, a nie sąd są wyłącznym dysponentem toczącego się postępowania i one wreszcie ponoszą odpowiedzialność za jego wynik. Strona nie może przerzucać na sąd negatywnych skutków braku przejawienia jakiejkolwiek inicjatywy dowodowej. Rzeczą sądu nie jest zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.). Kontradyktoryjność procesu cywilnego wymaga, aby strony wskazywały dowody dla wykazania swoich twierdzeń. Bierność strony w tym zakresie nie zobowiązuje sądu - poza wyjątkowymi przypadkami - do prowadzenia dowodów z urzędu ( vide: orzeczenia SN z dnia 17 grudnia 1996 r., I CKU 45/96, OSNC 1997, nr 6-7, poz. 76 z glosą A. Zielińskiego, Pal. 1998, nr 1-2; orzeczenie SN z dnia 7 marca 1997 r., II CKN 70/96, OSNC 1997, nr 8, poz. 113; uzasadnienie orzeczenia SN z dnia 16 grudnia 1997 r., II UKN 406/97, OSNAPiUS 1998, nr 21, poz. 643; orzeczenie SN z dnia 15 grudnia 1998 r., I CKN 944/97, Prok. i Pr. 1999, nr 11-12, s. 38; orzeczenie SN z dnia 7 lipca 1999 r., II CKN 417/98, Prok. i Pr. 1999, nr 11-12, poz. 35; uzasadnienie orzeczenia SN z dnia 15 lipca 1997 r., I CKN 415/99, niepubl.; orzeczenie SN z dnia 7 października 1998 r., II UKN 244/98, OSNAPiUS 1999, nr 20, poz. 662; orzeczenie SN z dnia 28 września 1999 r., II CKN 269/99, Prok. i Pr. 2000, nr 2, poz. 27; uzasadnienie orzeczenia SN z dnia 11 października 2000 r., II UKN 33/00, OSNP 2002, nr 10, poz. 251).

W ocenie Sądu nie sposób uznać, aby powód wykazał istnienie przesłanek odpowiedzialności pozwanego w oparciu o art. 24 k.c. w zw. z art. 448 k.c.

Na wstępie wypada odnieść się do roszczenia powoda o zadośćuczynienie w związku z naruszeniem jego dóbr osobistych poprzez niewłaściwą opiekę medyczną, która powód był objęty w pozwanym zakładzie karnym, co doprowadziło jak twierdził do powstania u niego schorzeń wątroby i uszu.

Przeprowadzony przez sąd dowód z opinii biegłego z zakresu hepatologii M. S. w sposób jednoznaczny wskazuje, iż powód był prawidłowo leczony w pozwanym zakładzie karnym i nie było podstaw do stosowani wobec niego specjalnej diety żywieniowej, albowiem nie chorował na wątrobę. Jak wynika z zeznań przesłuchanych w sprawie lekarzy E. P. (1), A. K. czy pielęgniarki K. K. (2), powód był wielokrotnie przyjmowany do lekarzy, konsultowany u specjalistów, zlecano mu wykonywanie specjalistycznych badań. Powyższe zeznania należy uznać za całkowicie wiarygodne, albowiem znajdują potwierdzenie w dokumentacji medycznej powoda, dołączonej do akt sprawy. Z powyższych dowodów w sposób jednoznaczny wynika, iż powód nie miał żadnych schorzeń wątroby, albowiem w dniu 13 sierpnia 2015 r. i w dniu 8 lipca 2016 r. wykonano mu badania USG jamy brzusznej, w obu badaniach nie stwierdzono zmian w zakresie wątroby i dróg żółciowych, wątroba była niepowiększona, jednorodna, drogi żółciowe nieposzerzone, bez złogów, pęcherzyk żółciowy nienapięty, niepowiększony, bez złogów, śledziona niepowiększona, następnie w dniu 9 grudnia 2016 r. wykonano powodowi badania tomografii komputerowej jamy brzusznej, podczas którego nie stwierdzono istotnych zmian w zakresie jamy brzusznej, a w szczególności w zakresie wątroby. Na wcześniej proponowany termin badania TK w październiku 2016 r. powód nie wyraził zgody. Jak słusznie podkreśliła biegła z zakresu hepatologii i który to wniosek sąd w całości popiera, dolegliwości zgłaszane przez powoda w zakresie bólów wątroby były całkowicie subiektywne i nie znajdowały potwierdzenia w wykonywanych powodowi badaniach. Powyższa opinia biegłej z zakresu hepatologii jest rzetelna, dokładna, logiczna, spójna, szczegółowa, oparta na wiedzy specjalistycznej, nadto uwzględniała zapisy znajdujące się w dokumentacji medycznej powoda, w związku z czym Sąd uznał ją za wiarygodną i przydatną dla poczynienia ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie. Nadto żadna ze stron postępowania nie kwestionowała jej treści i wniosków. Z powyższej opinii w sposób kategoryczny wynika, iż u powoda nie stwierdza się choroby wątroby, czy też nieprawidłowego leczenia powoda pod tym kątem w pozwanym zakładzie karnym, z którego to skutku powód wywodził swoje roszczenie o zadośćuczynienie.

Również w zakresie żądania zadośćuczynienia przez powoda w związku z nieprawidłowym leczeniem jego schorzeń usznych sąd uznał, iż powód nie wykazał, aby to leczenie było nieprawidłowe.

Jak wynika z opinii biegłych z zakresu otolaryngologii sporządzonej w ramach instytutu naukowego więzienna służba zdrowia sprawowała opiekę nad powodem w sposób prawidłowy w zakresie opieki laryngologicznej. Jak wynika z zebranego w sprawie materiału dowodowego w postaci dokumentacji medycznej powoda, zeznań świadków A. K., E. P. (2), K. K. (2) i E. P. (1), powód był wielokrotnie konsultowany laryngologicznie, lekarz zapisywał mu leki, które powodowały wyleczenie. Jak podkreślał zarówno lekarz E. P. (2), jak również potwierdzili biegli z zakresu otolaryngologii, zgłaszane przez powoda dolegliwości występują u osób korzystających z patyczków dousznych i zatykających uszy watą. Okoliczność, że powód zatykał uszy watą wynika chociażby z zeznań świadka W. T. ( k. 109v), które sąd uznał za wiarygodne. Ponadto z zeznań samego powoda wynika, iż występowanie częstych infekcji uszu wiąże on z przeciągami w celi, a nie z niewłaściwą opieką medyczną w pozwanym zakładzie karnym. Powód sam zeznał, że zawsze był przyjmowany przez lekarza w Zakładzie karnym w G., nigdy nie odmówiono mu wizyty, dostawał leki, antybiotyki, krople do uszu, po których następowała poprawa. Powód sam zeznał, że do ponownych infekcji uszu dochodził przez otwarte okno w celi, które otwierali współosadzeni. N. sposób zatem zgodzić się z twierdzeniami pozwu, iż poprzez niewłaściwą opiekę medyczną świadczoną przez służbę zdrowia pozwanego, naruszone zostało prawo powoda do zdrowia. Znamienne jest również to, iż w chwili obecnej powód ma wyleczone uszy, jak sam przyznał podczas swoich zeznań od wizyty w listopadzie 2016 r. u laryngologa jego uszy się wygoiły.

Sąd nie znalazł podstaw, aby dopuszczać dowód z uzupełniającej opinii biegłych z zakresu otolaryngologii. Mimo, iż w opinii uzupełniającej z dnia 20 maja (...). w sposób wyraźny nie odpowiedzieli na pytania pełnomocnika powoda zawarte w piśmie z dnia 11 lutego 2019 r., albowiem zmierzałby on tylko do przedłużania postępowania. Biegli bowiem w opinii podstawowej w sposób kategoryczny stwierdzili, że działanie służby zdrowia był prawidłowe. Skuteczność stosowania zaordynowanych leków potwierdza sam powód zeznają, iż dostawał krople do uszu, antybiotyki, leki, po których następowała poprawa. Bezprzedmiotowe w związku z tym pozostają wątpliwości pełnomocnika powoda zawarte w piśmie z dnia 11 lutego 2016 r. odnośnie tego, czy stosowanie antybiotyków mogło doprowadzić do poprawy stanu zdrowia powoda, skoro de facto do niej doprowadzało, co przyznaje sam powód. Ponadto jak podkreślili biegli w opinii podstawowej stwierdzane u powoda dolegliwości polegały na występowaniu zapalenia skóry przewodów słuchowych zewnętrznych i takie zmiany nie mają nic wspólnego ze schorzeniem narządu słuchu, co czyni również bezzasadnymi zarzuty pełnomocnika powoda, iż biegli nie odpowiedzieli na pytanie czy sposób sprawowania opieki nad powodem mógł przyczynić się do pogorszenia jego słuchu. Biegli jednoznacznie stwierdzili, iż opieka medyczne nad powodem była prawidłowa. Powyższą opinię należy uznać za wiarygodną, spójną i konsekwentną. Sąd nie znalazł podstaw, aby ja uzupełniać patrząc przez pryzmat całokształtu zebranego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności zeznań samego powoda, który podczas składanych zeznań nie wskazał, aby wywodził swoje roszczenie z tytułu pogorszenia słuchu, czy nieprawidłowego leczenia chorób uszu, albowiem na pytanie sądu na czym polegało nieprawidłowe leczenie zeznał, że na tym, że musiał 2-3 dni czekać na wizytę lekarską ( k. 192) i to zupełnie z innym schorzeniem niż ból uszu.

Powód nie naprowadził również jakiegokolwiek dowodu na okoliczność podnoszonych przez siebie zarzutów, że jego prośby odnośnie zmiany leczenia były ignorowane przez personel i funkcjonariuszy pozwanego, co doprowadziło do naruszenia jego dóbr osobistych. Powód pozostał w tym zakresie całkowicie bierny procesowo, a zebrany w sprawie materiał dowodowy pozwala na jednoznaczne ustalenie, iż skoro proces leczenia powoda był prawidłowy, to pozwanemu nie sposób przypisać bezprawności w działaniu.

Wobec powyższych nie sposób uznać, aby powód wykazał istnienie podstaw dochodzonego przez siebie roszczenia.

Opierając się na zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym, w ocenie Sądu powód nie wykazał, że doznał jakiekolwiek szkody, czy krzywdy podczas pobytów w Zakładzie Karnym w G.. Nie zostało w sprawie wykazane, by pozwany dopuścił się wobec powoda działań niezgodnych z prawem. Przypomnieć w tym miejscu należy, że funkcjonowanie w warunkach izolacji więziennej z natury rzeczy połączone jest z wieloma ograniczeniami. Osoba pozbawiona wolności musi liczyć się z niedogodnościami codziennego egzystowania w warunkach więziennych, przewidzianych przepisami prawa. W przeciwnym razie odbywana kara traciłaby swój represyjno-wychowawczy charakter. Należy w tym miejscu wskazać, iż z karą pozbawienia wolności w sposób immanentny związane są pewne dolegliwości dla osoby osadzonej i wynikają one z samej istoty tej kary, która m.in. ma stanowić dla skazanego odpłatę za wyrządzoną krzywdę, a panujący w zakładach karnych dyskomfort jest elementem obywania kary pozbawienia wolności, z którym każdy popełniający przestępstwo powinien się liczyć.

Niemniej wykroczenie poza ten „dyskomfort” powoduje, że dochodzi do naruszenia dobra osobistego osoby osadzonej. Odpowiedzialność deliktowa Skarbu Państwa, oparta na art. 417 k.c. powstaje wówczas, gdy spełnione są łącznie jej trzy ustawowe przesłanki: bezprawność działania lub zaniechania sprawcy, szkoda oraz normalny związek przyczynowy między bezprawnym zachowaniem sprawcy a szkodą. Nie ulega wątpliwości, że kolejność badania przez sąd powyższych przesłanek nie może być dowolna. W pierwszej kolejności konieczne jest ustalenie działania (zaniechania), z którego, jak twierdzi poszkodowany, wynikła szkoda oraz dokonanie oceny jego bezprawności, następnie ustalenie czy wystąpiła szkoda i jakiego rodzaju i dopiero po stwierdzeniu, że obie te przesłanki zachodzą, możliwe jest zbadanie istnienia między nimi normalnego związku przyczynowego - /tak Wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 20 grudnia 2012 r., I ACa 679/12 oraz Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 lipca 2012 r., II CSK 648/11/.

O naruszeniu dobra osobistego w postaci uchybienia godności osadzonego w zakładzie karnym nie można mówić w przypadku pewnych uciążliwości lub niedogodności związanych z samym pobytem w takim zakładzie, polegających np. konieczności oczekiwania na wizytę u lekarza specjalisty, skoro w warunkach wolnościowych powód również musiałby chcąc skorzystać z bezpłatnej opieki medycznej, oczekiwać nieraz przez okres wielu miesięcy na wizytę u specjalisty. Godność skazanego przebywającego w zakładzie karnym nie jest naruszona, jeżeli odpowiada uznanym normom poszanowania człowieczeństwa (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 grudnia 2010 r., IV CSK 449/10, niepubl.).

Biorąc pod uwagę powyższe, działając w oparciu o wskazaną powyżej podstawę prawną, Sąd oddalił powództwo jako niezasadne.

Stosownie do treści art. 108 § 1 k.p.c. Sąd rozstrzyga o kosztach w każdym orzeczeniu kończącym sprawę w instancji, przy czym o kosztach należnych stronie reprezentowanej przez zawodowego pełnomocnika Sąd rozstrzyga tylko na wniosek złożony przed zamknięciem rozprawy (art. 109 § 1 k.p.c.).

W punkcie II Sąd odstąpił od obciążenia powoda kosztami postępowania, uznając, iż w sprawie zachodzi wypadek szczególny w rozumieniu art. 102 k.p.c. z uwagi na to, iż powód mógł być subiektywnie przekonany o zasadności swoich roszczeń, a z uwagi na pobyt w zakładzie karnym ma znacznie ograniczone możliwości zarobkowania.

W pkt III sentencji orzeczenia Sąd przyznał pełnomocnikowi powoda wyznaczonemu z urzędu, wynagrodzenie za pomoc świadczoną z urzędu w wysokości 240 zł wraz z podatkiem VAT w wysokości 23% (co łącznie dało kwotę 295,20 zł) w oparciu o § 14 pkt 26 w zw. z § 4 pkt 3 i § 4 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu, obowiązującym w dacie złożenia pozwu. Powództwo dochodzone w niniejszej sprawie w wysokości 40.000 zł dochodzone było w związku z warunkami, w jakich powód odbywał karę pozbawienia wolności. Rozszerzenie powództwa do kwoty 60.000 zł nie ma wpływu na ustalone dla pełnomocnika powoda wynagrodzenie również z uwagi na brzmienie § 4 pkt powyższego rozporządzenia, zgodnie z którym w razie zmiany w toku postępowania wartości stanowiącej podstawę obliczenia opłaty, bierze się pod uwagę wartość zmienioną, poczynając od następnej instancji.

W pkt IV wyroku Sąd orzekł, iż nieuiszczone koszty sądowe, od których w całości zwolniony był powód, ponosi Skarb Państwa – Sąd Rejonowy w Goleniowie w oparciu o art. 113 u.k.s.

SSR Patrycja Wojczuk

Sygn. akt I C 1248/16

Zarządzenia:

1. odnotować w kontrolce uzasadnień,

2. uzasadnienie doręczyć pełnomocnikowi powoda,

3. przedłożyć z apelacją lub za 21 dni,

G., 16 października 2019 r.

SSR Patrycja Wojczuk